Lessen bij Leendert - Schaf de snelheidsboetes maar af

Als we in Nederland de files en ongevallen op de snelwegen echt willen terugdringen, is een radicaal andere aanpak noodzakelijk.

De aanleiding voor deze blog is een aantal twitterberichten en de aanhoudende blik op filenieuws en ongevalsmeldingen.

Aanleiding en oorzaak

Aanleiding en oorzaak worden vaak door elkaar gehaald, maar we moeten deze uit elkaar houden. De oorzaak is de achterliggende reden. De aanleiding is hetgeen ‘de bom doet barsten’. Zo is in veel gevallen een ongeval een aanleiding tot een file, en niet een oorzaak daarvan. De oorzaak is dat er zoveel auto’s op zo’n klein stukje weg rijden en dat ze zó dicht op elkaar rijden, dat ze niet meer kunnen anticiperen.

We kunnen de volgende -op zich goede- symptoombestrijding doen:

meer asfalt neerleggen;
snelheidsboetes opleggen;
extra spits- en plusstroken openen;
boetes opleggen voor bumperkleven *1);
tom-tom met rijbaan-advies aanschaffen;
met minder auto’s tegelijk op de autosnelweg;
de accijnzen op brandstof beïnvloeden;
....... (vul hier uw eigen originele idee in)

De maximumsnelheid op de snelweg is ingevoerd in februari 1974 *2). Het verkeersbeeld zag er toen totaal anders uit. De ongevallen die toen plaatsvonden, zijn door alle maatregelen van de afgelopen decennia –gelukkig– niet meer te vergelijken met die van tegenwoordig. Ook vallen er elk jaar minder dodelijke verkeersslachtoffers ten opzichte van het jaar daarvoor *3). Maar het wordt nog steeds niet veiliger. Dat is vanwege ons gedrag. Er moet dus iets in ons gedrag veranderen wil het veiliger worden.

'De driehoek die alles veranderen kan’

Uitleg categorieën: elke categorie hoger bevat minder deelnemers

Cat. A bevat zeer veel weggebruikers, houden te weinig afstand; gelukkig gaat er niets mis.
Cat. B bevat veel verkeer, houdt te weinig afstand; er gaat niets mis, het gaat net goed
Cat. C bevat minder verkeer, houdt te weinig afstand; er gaat iets mis, kleine schade
Cat. D nog minder gebruikers, nog steeds te weinig afstand; er gebeuren ongelukken, veel schade, meer betrokkenen
Cat. E de relatief weinige verkeersdeelnemers houden te weinig afstand; er gaat iets grondig mis, veel en grote schade, meer betrokkenen, (dodelijke) slachtoffers

Het roer radicaal om

De titel van deze blog zegt: 'Schaf de snelheidscontroles maar af'. Ik pleit echter niet voor het afschaffen van de maximumsnelheid op zich. Ik pleit wel voor het roer drastisch om in de meetbaarheid en handhaving. De snelheidsboete mag blijven, maar is geen oplossing voor het radicaal vergroten van de veiligheid.

Volgens mij is de sleutel tot het voorkomen van files en ongevallen het afstand houden ten opzichte van je medeweggebruikers. Dit heeft zo’n enorm positief effect op de wendbaarheid en de rust in het verkeer. Ik heb dit onlangs nog weer ervaren tijdens de workshop die ik gaf: “Een andere kijk op verkeer”. We zagen in de workshop dat grotere groepen zeer wendbaar kunnen zijn als ze onderling een zodanige afstand bewaren dat het zicht niet teveel belemmerd wordt.

Meetbaar maken

Wat is een goede afstand? Iedereen die een auto bestuurt, weet dat twee seconden afstand de veiligheid bevordert. Ver voor de invoering van een maximumsnelheid hadden we al meetapparatuur in de auto om de gereden snelheid te meten. Wáárom hebben we geen afstandmeetapparatuur in de auto? Geef iedereen een afstandmeter in de auto - weet je wel, hup, met een zuignapje op je voorruit, je weet direct hoeveel afstand je houdt, 1, 2, 3, 4 seconden afstand. Verreken die voor mijn part eenmalig in de motorrijtuigenbelasting.

Handhaven op afstand houden, hoe zie je dat voor je?

Hoe simpel kan het zijn om op diverse plaatsen de snelheidsflitsers te vervangen voor afstandsflitsers. En niet pas gaan handhaven als we het bumperkleven noemen. Bumperkleven wordt nu pas beboet als je dichter dan 10 meter nadert. Dat is bij een snelheid van 100km/u 0,36 seconden. Als we graag willen dat iemand een afstand houdt van 2 hele seconden, waarom dan pas gaan handhaven bij 0,36? Zorg wel voor een goede communicatie over het waarom en hoe van de invoering van deze verandering. Zorg ook voor een overgangsperiode van bijvoorbeeld een half jaar.

Wat is het gevolg?

U kent vast dat gevoel wel: "Oeps, dat ging maar net goed, volgende keer beter kijken..." Als we nu een stap eerder beginnen en categorie A halveren door beter op afstand te rijden, dan halveert automatisch categorie B mee. Zeg ik dat dan al het fileleed is opgelost? Nee. Maar denk eens met me mee: hoe zou Nederland er uit zien als we dit samen aanpakken?